fedakâran-ı millet cemiyeti ne demek?

Fedakâran-ı Millet Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet döneminde faaliyet gösteren siyasi parti. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşu gibi de hareket etmiştir.

Tarihi

II. Meşrutiyet ilân edildikten sonra, 12 Ağustos 1908'de Sultanahmet Meydanı'nda gerçekleştirilen bir mitingde kurulması kararlaştırılmıştır. Avnullah el Kâzımî başkanlığında kurulmuştur. Merkezi İstanbul'da idi. Partiyi kuranlar II. Abdülhamit döneminde sürgüne gönderilen fakat aynı zamanda Jön Türkler'e muhalif kişilerdi.

1908 yılındaki seçimlere katılmamıştır. 31 Mart İsyanı sonrası siyasetten çekilerek kapanmıştır. Diğer üyeleri Ali Vefa, Dr.Ali Saip, Necip Kadir, Abdülkadir Kadri, Hacı Cemal, Asitaneli Behçet ve Ertuğrul Şakir idi.¹

Cemiyetin yayın organı Hukuk-u Umumiye gazetesiydi. Bu gazete yayına başlamadan önce partinin merkezine saldırı gerçekleştirildi, merkez binasının camları kırıldı. Bu olayın İttihatçılar tarafından yapıldığına dair bilgiler aktarılmıştır ancak kesinleşmemiştir.

Parti yapısı

Partinin üyeleri aza ve efrat olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

18 Şubat 1909'da yayımladıkları parti tüzüğüne göre amaçları şunlardır.

Meşrutiyet rejimini ve meşrutiyetin esaslarını korumak
Memleket uğruna maddi ve manevi fedakârlık yapmak
Toplumsal ahlâkın güçlendirilmesi
Eğitim, sanayi ve ticaretin ilerlemesinin; okul, fabrika ve hisseli ortaklıklar kurulmasının sağlanması
Cemiyete bağlı öğrencilerin eğitimine destek olunması
Yoksul kişilere parasal destek sağlamak
Siyasette hükûmet işlerine müdahale etmeksizin yer gelince iktidarı desteklemek, yeri gelince muhalif olmak

Son maddedeki amaç, partinin iktidara talip olma amacını taşıyamadığımı gösterir. Bunun sebebi olarak tarihçiler İttihat ve Terakki'nin tüm devlet organlarını ele geçirerek diğer parti ve örgütlere iktidar imkânı bırakmaması olduğunu söylemiştir.²